Geboren in Nederlands Indië
Zelfs van mensen, die nog niet zo vreselijk lang geleden buiten Nederland zijn geboren, is het niet altijd eenvoudig uit te vinden waar dat gebeurd is. En dan ga ik er maar vanuit dat dat gegeven -dat ze in het buitenland geboren zijn- überhaupt bekend is. Toch is kennis van de plaats van geboorte van belang om te weten waar men verdere genealogische informatie moet zoeken, zeker in verderweg gelegen landen waar archieven minder of moeilijker toegangkelijk zijn.
In Nederland woont al decennia een grote groep Nederlanders, die voor een goed deel buiten onze landsgrenzen geboren is. Dan heb ik het over Nederlandse echtparen die woonden en werkten in Nederlands (Oost) Indië (N.O.I.) en daar ook kinderen kregen. En evenzeer over Indische Nederlanders, kinderen van Nederlandse mannen en Indische vrouwen. Kinderen van beide groepen verbleven in Indonesië tot ruim na het uitroepen van de onafhankelijkheid in 1945, een status die pas in 1949 door Nederland werd erkend. Het massale einde kwam in 1958 toen zo'n 35.000-50.000 Nederlanders Indonesië en masse verlieten. Onder hen veel zogenoemde spijtoptanten, mensen die aanvankelijk (bij de onafhankelijkheid) voor de Indonesische nationaliteit hadden gekozen en daar nu, onder druk van de omstandigheden, op terug wilden komen.
De Indische Burgerlijke Stand (BS), voor zover die heeft bestaan, is ook na de onafhankelijkheid in Indonesië gebleven. De mogelijkheden om vanuit Nederland digitaal relevante bronnen te raadplegen, zijn beperkt maar wel aanwezig. Zie o.a. deze opsomming op het Stamboomforum - Indische Families.
Het is niet exact bekend hoeveel mensen, die tot bovengenoemde groepen gerekend mogen worden, in de 20e eeuw in Nederlands Indië geboren zijn. Wel is bekend dat - in toenemende mate - rouwadvertenties in Nederlandse kranten verschijnen waarin wordt aangegeven dat de overledene in de Indische Archipel geboren is. Een verzameling van deze advertenties vindt u o.a. op Peter's Blog. U vindt hier een lijst die de familienaam weergeeft en het jaar van geboorte. De lijst is op eerste letter van de familienaam gesorteerd. Het betreft hier voornamelijk advertenties die in NRC Handelsblad hebben gestaan.
Daarnaast vindt men elders ook mensen tegen die ooit in Nederlandsch Indië geboren zijn, b.v. in oude kranten of in een archief van een Burgerlijke Stand. Ook deze zijn opgenomen op de lijst. Tot slot staan er grafstenen op van mensen die in Indië geboren zijn maar op Westduin in Den Haag of Eikelenburg in Rijswijk begraven/gecremeerd. Er is daar niet systematisch naar gezocht, het betreft "toevallige" vondsten. Op dit moment telt de lijst 2403 familienamen; de laatste update was op 10 september 2017.
Hierboven werden al de zogenoemde spijtoptanten genoemd. Dennis de Calonne heeft een site opgezet waarop o.a. een nog steeds groeiende database van tot Nederlander genaturaliseerde Indonesiërs. Kijkt u op zijn home page bij Bronbewerking: Naturalisaties. Voor zover in zijn database namen voorkomen uit de hieronder gepubliceerde lijst, dan vindt u de naturalisatiegegevens door op die naam te klikken. Een aantal namen komt meer dan eens voor. Een groeiend aantal is afkomstig van de grootste familieberichtensite van Nederland.
Het Streekarchief is in het bezit van een aantal bronverwerkingen uit Nederlands Indië, o.a. uitgaven van de Indische genalogische vereniging en alle jaargangen van de Almanak van Nederlands Indië. U kunt deze op onze studiezaal raadplegen.
Bron: http://patmcast.blogspot.nl/2012/12/born-in-nederlands-indiedutch-east.html (Peter's Blog)
De top-6 plaatsen in onderstaande lijst liggen, op één na, allemaal op Java. Niet zo verwonderlijk omdat zowel de bestuurlijke als de voornaamste economische activiteiten daar geconcentreerd waren.
Batavia 364
Soerabaja 286
Bandoeng 203
Semarang 153
Medan 88
Malang 94
De namenlijst waar hierboven aan wordt gerefereerd is hieronder te vinden:
